Uniwersytet, kawiarnia naukowa i Tydzień Otwartej Edukacji

Uniwersytety już od swojego zarania nastawione były na upowszechnianie wiedzy, w tym w zakresie jaki dzisiaj przypisujemy otwartej edukacji. Zarówno akademie greckie z czasów ateńskich jak i średniowieczne, chrześcijańskie uniwersytety kładły duży nacisk na to, że tworzona i przekazywana wiedza musi krążyć poza ochroną patentów i praw własności - ma być powszechnie dostepna i "jawna". Inne nawyki wniosło komercyjne wykorzystanie nauki, gdzie wiedza jest licencjonowana i opatentowywana – aby ograniczyć do niej szeroki dostęp, aby utajnić. Tak dzieje się w zamkniętych firmach czy przemysłach badawczych. Coraz częściej wśród znajomych naukowców uniwersyteckich słyszę dylemat: wyniki badań publikować czy zgłaszać patent? Z całą pewnością i jedno i drugie jest potrzebne. Jednak dla zachowania rozwoju całego społeczeństwa i utrzymania dużej innowacyjności muszą być zachowane odpowiednie poroporcje a wiedza komercyjnie opatentowana nie może zdominować powszechnego dostępu do informacji i faktów naukowych.

Z inicjatywy Open Course Ware Consortium w dniach 5-10 marca 2012 obchodzić będziemy pierwszy międzynarodowy Tydzień Otwartej Edukacji. Idea Tygodnia powstała podczas Open Education Conference 2011 w Utah, i założeniami jest podobna do założeń Tygodnia Open Access. Instytucje na całym świecie organizują lokalnie różne wydarzenia, promujące otwartą edukację i Otwarte Zasoby Edukacyjne: wykłady, webinaria, warsztaty, konferencje. Listę pomysłów można zobaczyć na oficjalnej stronie Tygodnia. Aktualnie jest już zgłoszonych ponad 100 wydarzeń.

Koalicja Otwartej Edukacji zaprasza wszystkie instytucje i organizacje związane z edukacją do włączenia się w obchody i organizowania imprez, które będą realizować różne cele związane z otwartością w edukacji: podnoszenie świadomości na temat OZE, twórcze wykorzystanie otwartych zasobów, szkolenia z kwestii prawnych wiążących się z otwartymi zasobami etc. Na stronach KOED upowszechniana będzie lista imprez organizowanych w Polsce. Wszystkie te imprezy KOED obejmuje swoim patronatem.

W tym wartościowym przedsięwzięciu no może zabraknoc naszej kawiarni naukowej. Wstępnie planowane sś dwa wykłady transmitowane w Internecie (streaming). Jeden będzie dotyczył wystąpień publicznych, drugi ochrony środowiska. Szczegóły niebawem.

* * *

Czym jest otwartość w kontekście nauki, edukacji czy kultury? Czy w kontekście działań KOED mówimy o idei otwartości, trasparentności, darmowego dostępu do zasobów, czy o ruchach społecznych działających na rzecz Open Access, Open Culture, Open Educational Resorces czy wreszcie o nowych elektronicznych modelach komunikacji?

Celem KOED jest przede wszystkim działanie na rzecz budowania w Polsce otwartych zasobów wiedzy, edukacji i kultury, tzn. doprowadzenie do takiej sytuacji, w której uczeń, student, nauczyciel, naukowiec oraz każdy inny obywatel będzie mógł w Internecie znaleźć wystarczająco dużo otwartych źródeł wiedzy, polskich zasobów cyfrowych różnego typu, by móc wykorzystać je nie tylko w edukacji, ale także do innych celów ważnych dla niego.

Otwartość w odniesieniu do zasobów cyfrowych może mieć wiele poziomów, nie zawsze jest to pełna otwartość związana z domeną publiczną czy najmniej restrykcyjnymi wolnymi licencjami, czasem jak w przypadku modeli open access, bibliotek cyfrowych, repozytoriów czy czasopism otwartych jest to otwartość wyraźnie zakreślona przez politykę archiwum a jeszcze częściej wolę autorów.

KOED – podobnie jak inne ruchy OPEN – promuje budowanie zasobów jak najbardziej otwartych, takich, które mają jak najmniej restrykcji prawnych. Jednak członkowie Koalicji mają świadomość, że proces budowania takich zasobów jest trudny, wymaga czasu, sprzymierzeńców oraz zrozumienia roli, jaką otwartość pełni w innowacyjności i rozwoju kraju, dlatego pochwala każdy stopień otwarcia wiedzy i informacji, który ułatwia uczestnictwo w kulturze.

Więcej o KOED i otwartości