Upgradowanie wiedzy czyli Noc Biologów

Czytając ostatnio podręcznik akademicki z zakresu biologii molekularnej (to nie moja specjalność – jestem ekologiem i zoologiem), uświadomiłem sobie jak szybko i jak bardzo zmienia się nasza wiedza naukowa. Nie wystarczy dobrze się wykształcić, trzeba ciągle tę wiedzę uzupełniać. A to za sprawą pokaźnej liczby naukowców, pracujących w wielu laboratoriach i uniwersytetach na całyh swiecie. Zmiany są tak wielkie, że swoimi skutkami dotyczą to nie tylko specjalistów ale i filozofów. Nawet podręczniki szkolne nie nadążają.

Na przykład w zakresie biologii molekularnej zmieniają się nie tylko szczegóły ale i ogólna wymowa uzyskiwanych danych. Dawno nie jest już aktualne uogólnienie „jeden gen = jedno białko”, a to tylko przykład jeden z wielu. Natomiast w obiegu powszechnym, w tym wśród filozofów, powołujących się na geny (np. hipoteza egoistycznego genu), rozpowszechniane są dawno nieaktualne uogólnienia. Na podstawie tych nieaktualnych naukowych konstatacji budowane są teorie i wnioski w innych obszarach wiedzy. Nawet naukowcy różnych specjalności przestają się rozumieć z powodu nieadekwatności wiedzy każdego z nich: aktualna wiedza w swojej specjalności a zdezaktualizowana w pozostałych obszarach.

To właśnie z tego niesamowicie szybkiego (jak nigdy dotąd w historii ludzkości) przyrostu wiedzy rośnie zapotrzebowanie na kształcenie ustawiczne. Nawet prymusi muszą „wrócić do szkoły”. Tyle tylko, że brakuje czasu na nieustanne studia podyplomowe czy specjalistyczne kursy. Dlatego coraz silniej rozwijają się coraz to nowe formy kształcenia pozaformalnego i nieformalnego, w tym takich form jak rapid-learning. Kolejny dziwaczny termin? Nie, to konstatacja faktu, że nie mamy na co dzień zbyt wiele czasu na własne dokształcanie a dawne formy kształcenia formalnego są już zbyt „ciasne”. Dlatego potrzebne są systematyczne i małe porcje uaktualniających informacji o świecie. Takie swoiste nieformalne „updatowanie” „upgradowanie” wiedzy. Bo bez aktualizacji nie można zrozumieć współczesności i nawet wykonywać swojego zawodu. Nawet naukowcy musza się dokształcać w innych, pokrewnych dyscyplinach, aby ich specjalistyczna wiedza była kompatybilna z całością ludzkiej wiedzy, aby była dobrze zintegrowana z innymi obszarami ludzkiego poznania.

Poza coraz liczniejszymi czasopismami popularyzującymi najnowszą wiedzę, programami telewizyjnymi, poza działami naukowymi w prasie codziennej i na portalach informacyjnych, powstają nowe wcielenia muzeów interaktywnych (np. Centrum Nauki Kopernik) jak również nowe formy otwartego uniwersytetu w postaci kawiarni naukowych czy pikników naukowych.
Dziekani wydziałów biologii wymyślili Noc Biologów, która odbędzie się już 13 stycznia 2012 także i w Olsztynie. Koncepcja Nocy Biologów nawiązuje do innych inicjatyw europejskich, umożliwiających aktywny udział zwykłych ludzi – stąd termin popołudniowo-nocny, aby po pracy każdy mógł w formie nieco zabawowej poznać najnowsze odkrycia biologiczne. Nasz olsztyński Wydział Biologii w godzinach 11.00-22.00 przygotował dla szkół i rodzinnych spacerów ponad 60 wykładów, pokazów, eksperymentów, wystaw, wycieczek. Wszystko po to, aby przybliżyć najnowszą wiedzę biologiczną, aby pokazać czym obecnie w swoich tajemniczych laboratoriach zajmują się olsztyńscy biolodzy i biotechnolodzy.

Będzie oczywiście i olsztyńska kawiarenka naukowa. Tym razem miejscem spotkania będzie Bufet Jaga, przy auli w Collegium Biologiae (Kortowo). Przede wszystkim proponujemy kameralne spotkanie przy kawiarnianym stoliku z naukowcami z Wydziału Biologii, konsultacje, dyskusje, spotkania autorskie, kiermasz książki naukowej, biologiczny bookcrossing. Będzie możliwość wcześniejszego zadania pytania drogą internetową wybranemu specjaliście z Wydziału Biologii. Będzie także telekonferencja z naukowcami prowadzącymi badania na Antarktydzie.
Panie: dr Aldona Fenyk, dr Anna Źróbek-Sokolnik, mgr Magdalena Milewicz uprzystępnią leki z domowej apteki - praktyczne wykorzystanie ziół w leczeniu różnych dolegliwości. Ponadto w pokazie „roślina urody doda - czyli zrób sobie krem” opowiedzą i roślinach wykorzystywanych w przemyśle kosmetycznym. Będzie także praktyczne przygotowanie preparatów roślinnych i własnoręczne wykonanie zarówno prostych (domowych), jak i profesjonalnych kosmetyków. Naukowiec i biolog jako temat literacki to przewodni motyw wieczór autorskiego Katarzyny Enerlich, pisarki z Mrągowa. Opowie ona o swoich inspiracjach i bohaterze ostatniej książki pt. „Prowincja pełna słońca”, entomologu i leśniku. Opowie o kolejnych motywach naukowych bohaterów z pisanej właśnie, kolejnej książki oraz związkach z mikologią, czyli grzybami chorobotwórczymi.

Szczegóły programu zamieszczone będą na blogu Wydziału Biologii.

Stanisław Czachorowski