Zaadoptuj rzekę czyli Klub Gaja w olsztyńskiej kawiarni naukowej

Klub profesorów Collegium Copernicanum 18 października br. gościł będzie znanego działacza prośrodowiskowego Jacka Bożka z małopolskiego Klubu Gaja, godz. 17.30 "U Artystów" (ul. Kołłątaja, Stare Miasto).

Pan Jacek Bożek ze Stowarzyszenia Ekologiczno-Kulturalnego Klub Gaja opowie nie tylko o działaniach organizacji pozarządowych, ale przede wszystkim zaprezentuje projekt edukacyjny „Zaadoptuj rzekę”. Najpierw studentom na Wydziale Biologii (zobacz szczegóły), potem w ramach kameralnych spotkań z nauką. Program taki jak „zaadoptuj rzekę” umożliwia dobrą współpracę między środowiskami naukowymi i akademickimi z wolontariuszami i społecznością lokalną.

Program Zaadoptuj rzekę został zainicjowany przez Klub Gaja w 2005 r. jako ogólnopolski program edukacji ekologicznej. W 2008 roku program ten został nominowany do tytułu Best Practis 2008 nadawanego przez The Green Spider Network – sieć instytucji i organizacji powołanych i wspieranych przez Komisję Europejską i DG Environment.

Głównym tematem projektu jest woda, a szczególnie rzeki i ich znaczenie w przyrodzie, a także uświadomienie obywatelom ich roli w życiu społeczeństw. Ze względu na rosnącą potrzebę ochrony wód powierzchniowych projekt propaguje zasady zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju), kształtuje świadomość i postawy ekologiczne takie jak racjonalne wykorzystywanie zasobów wodnych oraz ochrona różnorodności biologicznej (o tym ostatnim warto przypomnieć w Międzynarodowym Roku Ochrony Bioróżnorodności). Idea adopcji rzek powstała w USA dla integrowania lokalnych społeczności. Ludzie razem sprzątają rzeki, tworzą wokół nich parki, miejsca rekreacji, szukają związków rzeki ze swoją historią, kulturą, tożsamością. Podobne projekty w USA dotyczą dróg lokalnych i regionalnych ("zaadoptuj drogę"). Aż się prosi w taki sposób zaadoptować nasze warmińskie i mazurskie przydrożne aleje.

Dzięki poprzednim edycjom programu Zaadoptuj rzekę aż 320 polskich rzek, potoków, strumieni, a nawet Bałtyk zyskały nowych sprzymierzeńców, zainteresowanych losem tych miejsc i ich przyszłością. Kolejne rzeki czekają! Dzień 22 marca obchodzony jest jako Światowy Dzień Wody. To dobra okazja do adopcji warmińsko-mazurskich rzek. Klub Gaja zachęca do podejmowania wszelkich działań artystycznych, edukacyjnych i informacyjnych, dzięki którym woda przestanie być marnowana, a będzie szanowana jako najwyższe dobro – źródło życia na Ziemi. Olsztyńscy naukowcy oraz studenci mogą pomóc w takich działaniach.

Do kogo należy rzeka? Możemy powiedzieć, że do wszystkich, którzy z niej korzystają. Można także powiedzieć, że do zarządzających nią instytucji. Jednak w praktyce często tak naprawdę nikt nie czuje się za rzekę odpowiedzialny. Rzeki stają się zaniedbane i zaśmiecone, a ludzie odwrócili się do nich plecami. Jak możemy to zmienić? Po prostu zaadoptujmy rzekę, żeby nie była „bezpańska” i „niczyja”.

Kiedy Klub Gaja mówi o adoptowaniu rzeki, to chodziim o wzięcie na siebie roli jej stróża i otaczanie jej opieką. Zaadoptuj rzekę obejmuje m.in. takie działania jak: sprzątanie rzeki i jej brzegów, zdobywanie wiedzy, np.: o historii i geografii rzeki, lekcje tematyczne dotyczące ochrony rzek, zajęcia terenowe – dokumentowanie fauny i flory, badanie jakości wody, monitorowanie jakości wody, objęcie ochroną, jako pomnika przyrody rosnących nad rzekami drzew, zajęcia plastyczne, np.: tworzenie rzeźb ze znalezionych śmieci, konkursy fotograficzne, plastyczne i literackie, przedstawienia i happeningi, nadawanie nazw bezimiennym potokom lub najciekawszym fragmentom rzeki, wycieczki i rajdy wzdłuż rzek, szukanie źródeł rzeki, zachęcanie władz do poprawy stanu czystości rzeki, zawiązywanie porozumień dla rzeki.

(zdjęcie - Jacek Bożek, tekst St. Cz. na podstawie materiałów Klubu Gaja)