Zalewamy Mazury

22 marca - Światowy Dzień Wody. Często mówimy, że woda to życie. Ale co dokładniej to oznacza? Wiele rzadkich, chronionych gatunków roślin i zwierząt związanych jest ze środowiskiem wodnym. Nie wystarczy wpisanie ich na listę czerwonej księgi. Aby je ocalić musimy zachować ich siedlisko życia.

Kiedyś Puszcza Piska była pełna wielkich, nieprzebytych mokradeł (stanowiły one 1/3 powierzchni). Na przełomie XIX i XX wieku zaczęto je odwadniać. Potem w szale uproduktywnienia lat 70-tych zmeliorowano większość z tych terenów. Teraz chcemy to naprawić. Tak, aby powróciły śródleśne bagienka w miejsce łąk, które powstały po ich osuszeniu.
Służy temu „Program Reanturalizacji siedlisk wilgotnych”. Jest to program prowadzony na terenie całego Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Mazurskie” – Puszczy Piskiej. Ma on na celu poprawę warunków siedliskowych dla zagrożonych gatunków roślin i zwierząt oraz zwiększenie retencji wody gruntowej.

Program polega na budowie różnych rodzajów urządzeń wodno–melioracyjnych (groble, bystrotoki, zastawki) oraz zasypywaniu istniejących rowów melioracyjnych w celu powstrzymania odwodnienia ekosystemów mokradłowych. Wszystkie te urządzenia budowane są z naturalnych materiałów: kamienia, belek dębowych, ziemi. Zwykle po dwóch latach zostają całkowicie porośnięte i stają się niewidoczne. Dodatkowo, aby zapobiec zarastaniu cennych ekosystemów nieleśnych, wykaszane są łąki oraz usuwane zadrzewienia i zakrzaczenia.

Przyczyną podjęcia realizacji przedsięwzięcia był:

• Spadek poziomu wód gruntowych,
• Zanik okresowych rozlewisk,
• Spadek liczebności zwierząt występujących w ekosystemach mokradłowych; w szczególności płazów (traszki, żaby, ropuchy), gadów (zaskrońce), ptaków (derkacz, bocian czarny, jarząbek, cietrzew itd.),
• Obniżenie się poziomu wody w śródleśnych jeziorkach i oczkach wodnych oraz ich zarastanie,
• Sukcesja roślinności drzewiastej i krzaczastej w ekosystemach nieleśnych (łąki, szuwary, mszary),
• Przekształcanie się na skutek odwodnienia ekosystemów leśnych (np. borów bagiennych w bory wilgotne, olsów w łęgi, łęgów w grądy),
• Zanikanie stanowisk rzadkich gatunków roślin związanych z ekosystemami mokradłowymi (np. kosaćca syberyjskiego, storczyków, nasięźrzała pospolitego itp.) \.
  

Program Renturalizacji został doceniony na szczeblu krajowym przez wyróżnienie RDLP Olsztyn tytułem Lidera Polskiej Ekologii oraz na szczeblu międzynarodowym odznaką The Green Hero w Wielkiej Brytanii.

(tekst i fotografia) Urszula Nadolna, Nadleśnictwo Spychowo

22 marca, Kameralne spotkanie z nauką i Światowy Dzień Wody, godz. 17.30 Kawiarnia Moja ul. Dabrowszczaków 10, goście spotkania: Andrzej Ryś, Krzysztof Krasula, Stanisław Dąbrowski, Urszula Nadolna.